سانجھا پنجاب 27: حُسن دا کھوبھا
پچھلے ٣٠ سالاں وچ نہ تے اوہناں کدے اک دوجے نال گل کیتی اے تے نہ ہی کسے اوہناں نوں اک دوجے نال گل کردے دیکھیا اے۔ جد منظور نے آپنی زنانی سکینہ نال گل کرنی ہوندی اے، اوہ آپنے پتر حامد جاں آپنی نونہہ نوں آکھے گا، "حامد میری کوئی دھوتی ہوئی سلوار ہے؟" ایہہ گل سن کے اگوں حامد نے جواب نہیں دینا سگوں اگوں سکینہ کہنا ایں، "حامد دھوتی ہوئی سلوار وچ نالہ پیا ہویا ہے، اوہ اندر کلی نال ٹنگی ہوئی اے۔"
منظور تے سکینہ چاچے تائے دے نیں۔
سکینہ دا پیو صادق چٹا ان پڑھ اے پر پورے پنڈ وچ رج کے شریف، ایماندار، نیک بندہ مشہور سی۔ پر نال ہی اوہنوں اک روگ وی لگا ہویا سی۔ ایہہ سی غریبی۔ اوہ دہاڑی دار مزدور سی تے اوہنوں جو وی چنگی مندی مزدوری لبھنی اوہنے ہس کے کر لینی۔ پر اوہدی پوری نہیں سی پیندی۔ اوہدے گھر وچ ہر ویلے تے ہر شے دی تھوڑ رہندی سی۔ اوہ رنڈا سی، ویاہ مگروں اوہدیاں دو ہی دھیاں جمیاں تے زنانی مر گئی۔
منظور دا پیو حاکم علی ماسٹر سی۔ بھلے وقتاں وچ اوہنے اٹھ جماعتاں پاس کر لئیاں تے ماسٹر لگ گیا۔ اوہدی تنخواہ تے کوئی بہتی نہیں سی پر اوہنے نال نال کوئی ہور دھندا وی کیتا ہوندا سی۔ شام نوں زمینداراں دے نالائق منڈیاں نوں ٹیوشن پڑھا دینی۔ کدے اک دو کلے ٹھیکے تے لے کے واہی کر لینی۔ واہی تے اؤکھے کم اوہنے پیسے دے کے کروا لینے تے باقی کم سکول دے منڈے کر دیندے سن۔ انج ماسٹر حاکم علی دی روٹی بہت سوہنی تری رہندی سی۔ جے پنڈ دے کسے اڑے تھڑے بندے اوہدے کولوں چار پیسے منگن تر جانا تے اوہدے کول دین لئی ایہہ پیسے ہوندے سن۔ دوہاں بھراواں دے گھر اکو احاطے وچ سن، اک دا پکا کوٹھا تے دوجے دا کچا پر وچ ویہڑا سانجھا سی جتھے دوہاں دے بالاں اکٹھے کھیڈنا۔
سکینہ دی وڈی بھین بانو شکلوں کوڑھی سی، اوہدے اچے دند، پھینا نک، چنھیاں اکھاں، ماتا دے داغاں والا کالا چہرہ تے نکا قد۔ ایس توں وکھ اوہ رج کے کچجی، گلادھڑ تے چغل خور۔ اوہدے مقابلے و چ سکینہ رج کے سوہنی، گورا چٹا رنگ، اُچا نک تے موٹیاں موٹیاں اکھاں، لمے وال تے لما قد۔ کم کار وچ سچجی تے ہر گل سوچ کے کردی تے گھٹ بندیاں نال واہ رکھدی۔ پنڈ دیاں زنانیاں پیار نال اوہدے کئی ناں پائے ہوئے سن۔ کسے اوہنوں اوہدے چٹے رنگ پاروں بگو کہنا، کسے دانی پردھانی ہون دے ناطے اوہنوں دانوں تے کسے ڈونگھی کھوہی کہنا۔ زنانیاں آپنیاں دھیاں نال لڑنا تے کہنا، "نی ایہدے نالوں تے توں نہ ای جمدی تے چنگی سیں۔ میرے بھاگاں و چ سکینہ ورگی دھی کتھے؟"
سکینہ زنانیاں دیاں ایہو جیہیاں گلاں سننیاں تے شیشے اگے جا کھلونا تے بڑا چر آپنے آپ نوں دیکھدے رہنا۔ منظور حاکم علی دا پہلا بال تے پہلا پتر سی۔ ماسٹر حاکم علی بڑیاں منتاں تے سکھناں نال لیا سی۔ اوہ جمیاں تے سارا پنڈ مبارکاں دین آیا۔ جو وی زنانی اوہنوں دیکھے، منہ و چ انگلی پا لوے، "ہائے، ہائے نی خبرے کیہدے تے گیا اے، نہ ماں ورگا تے نہ پیو ورگا۔" پنڈ دے لوکاں دے حساب نال منظور رج کے کوہڑا سی، کالا رنگ، مڈا نک، موٹے بلھ، اکھاں چنھیاں تے وڈے کن۔ کجھ وڈا ہویا تے ہر ویلے اوہدے منہ چوں رالاں وگدیاں رہندیاں تے اکھاں گڈاں نال بھریاں رہندیاں۔ لوکاں اوہدا ناں رالاں والا رکھ دتا۔ جے اوہنے بالاں نال کھیڈدے ہویاں کسے دے گھر تر جانا تے زنانیاں نے کہنا، "ہائے، ہائے نی ایہہ رالاں والا کتھوں آ گیا؟ میرا تے سبھ کجھ کھاہدا پیتا باہر آؤن نوں پھردا اے۔"
ایہناں گلاں دا منظور نوں وی پتہ سی تے اوہدے ماں پیو نوں وی۔ اوہدے ماں پیو اوہدیاں رالاں تے گڈاں لئی بڑے ڈاکٹراں، حکیماں تے پیراں فقیراں کول بھجے پر رالاں تے گڈاں اوتھے ہی رہیاں۔ منظور اک پرنے جہے نال آپنا منہ لکائی رکھنا تے سارا دن ایسے نال ہی گڈاں وی صاف کردے رہنا۔ انج منظور وچ ہور کوئی روگ نہیں سی۔ اوہ پڑھائی وچ چنگا، سیانا تے تمیز والا سی تے ہر نکے وڈے نوں جی کر کے بلاؤندا سی۔ صادق کجھ ورھے تے رنڈیپا کٹیا تے فیر اوہدی ہمت جواب دے گئی تے اوہنے برادری دی اک رنڈی زنانی نال نکاح کر لیا۔ ایس زنانی دے تن پچھلگ بال سن۔ اوہناں دا ویہڑا بالاں نال بھر گیا۔ ایہناں بالاں جد رل کے کھیڈنا تے سبھ نے منظور نوں چھیڑنا۔ سکینہ بھاویں اوہنوں چھیڑدی نہیں سی پر اوہدے ول ہمیش نک چاڑھ کے دیکھدی سی۔ ایہہ بال کھیڈدے کھیڈدے جوان ہو گئے تے اوہناں دے ویاہ دی گل تر پئی۔ اک دن دوہویں بھرا رل کے بیٹھے تے حاکم علی دی زنانی صادق نوں آکھیا، "بھائیا توں بھاویں ناراض ہو پر میں تیری وڈی دھی نہیں لینی پر بگو میری اے۔" صادق آپنی وڈی دھی دا پھڑ کے آپنی زنانی دے پچھلگ پتر نال ویاہ کر چھڈیا۔ منظور حالے پڑھدا پیا سی۔ اوہنے دس پاس کیتیاں تے ماسٹر لگ گیا۔ ہن راہ صاف سی۔ اوہدے ویاہ دی تیاری شروع ہو گئی۔ جیوں جیوں ویاہ دے دن نیڑے آؤندے سن، سکینہ نوں انج لگے جویں اوہدے وجود وچوں ساہ ست مکدا جاندا اے۔ نہ اوہدے توں کجھ کھاہدا پیتا جاوے تے نہ ہی اوہنوں نیند آوے۔ اتوں محلے دیاں کڑیاں اوہنوں آ کے چھیڑن۔ کوئی پونا لیا دیوے بئی ایہدے نال منظور دیاں رالاں تے گڈاں پونجھی رکھیں، کسے زنانی آ کے کیہا، "صادقو دی بیڑی ڈبی اے، اوہ گونہہ تے ڈگا اے، میں تے نکے ہوندیاں توں آپنے اکبر واسطے تینوں سوچ کے بیٹھی ساں۔ اجیہی جوڑی بننی سی کہ لوکاں کھلو کھلو کے ویکھنا سی۔" ویاہ ہو گیا تے پہلی رات ادھی راتیں اٹھ کے سکینہ الٹیاں کرن لگ پئی۔ سویرے اٹھ کے اوہدی سس سو سو گلاں بنائیاں، "بھکھی مردی نوں آ کے تخت تے بٹھایا اے، اگوں ایہدے لچھن ویکھو۔ چناں ورگا میرا پتر اے تے ایس ہسن پری نوں گونہہ لگدا اے۔ سارا جہان رشتے لے کے میرے بوہے تے ڈھکنا سی، میں کرما ماری ایہنوں گھر دی دھی سمجھ کے ڈولی پا آندا۔ اگوں ایہہ جہان نوں تماشہ دکھاؤندی پئی اے۔"
منظور آپنی تھاں تے پریشان سی، اوہنوں سمجھ نہیں سی لگدی کہ اوہنے کیہ غلطی کیتی اے۔ اوہنے سوچیا کہ ہر بندے نوں رب بناؤندا اے، کسے دے وس وچ تے نہیں ہوندا کہ اوہ کیویں بن کے جمے۔ رب تے سبھ نوں اکو طرحاں دا بناؤندا اے، اگوں بندے بہہ کے اوہنوں آپنی مرضی دا بنا لیندے نے۔ کالے رنگ وچ کیہ بھیڑ اے تے چٹے رنگ وچ کیہ خوبی اے۔ اُچا نک کیوں سوہنا اے تے پھینا نک کیوں بدصورت اے۔ چنھیاں اکھاں نوں کیہڑا گونہہ لگا اے تے موٹیاں اکھاں نوں کیہڑے پھمھن لگے نیں۔ موٹے بلھاں نوں کیہڑے کنڈے لگے نیں تے باریک باریک ہوٹھاں نال کیہڑے پھل ٹنگے نیں۔ ہر بندہ جد آپنے بال ول ویکھدا اے تے اوہنوں اوہ سوہنا لگدا اے پر جد ایہو بال کسے ہور دے گھر جمے تے اوہنوں اوہ بدصورت لگدا اے۔ ہر بندہ حسن دے کھوبھے وچ پھسیا اے۔ اوہ آپنی مرضی نال تے دیکھ ہی نہیں سکدا۔ اوہنوں حکم ملدا اے ایہنوں خوبصورت ویکھ تے اوہ ویکھدا اے۔ اوہنوں حکم ملدا ایہنوں بدصورت ویکھ تے اوہ ویکھدا اے۔
منظور دے جو وی وس وچ سی، اوہنے سارا زور لا کے سکینہ نوں خوش کرن دی کوشش کیتی۔ گل گل تے اوہدی خوشامد تے اوہدے حسن دی تعریف کیتی پر جیوں ہی سکینہ اوہنوں ویکھنا، اوہنے الٹیاں کرن لگ پینا۔ سکینہ ایہہ سبھ کجھ ویکھدی سی تے کئی وار اوہنے آپنے من نوں سمجھاؤن دی کوشش وی کیتی پر اک تے اوہدا آپنیاں الٹیاں تے وس نہیں سی چلدا تے دوجا روز لوکی آ کے منظور دیاں رالاں تے گڈاں دیاں گلاں کردے۔ ایسے بھنبل بھوسے وچ ویلا لنگھدا گیا تے سکینہ دے گھر اک منڈا ہو گیا۔ اوہنے آپنا سارا دھیان منڈے ول لاؤن دی کوشش کیتی پر رات نوں پھیر اوہو حالات، اوہو الٹیاں۔ اوہدا اک سہارا شیشہ سی جو ہر ویلے اوہدے کول ہوندا سی۔ دوناں رن کھسم نوں سمجھ نہیں سی لگدی کہ اوہ کیہ کرن۔ دوہویں آپنی آپنی جگہ تے مظلوم سن۔ منظور نے اک دن سکینہ نال صلاح کر کے آپنی بدلی کتے ہور تھاں کروا لئی۔ اوہدا خیال سی کہ تھاں بدلن نال ہو سکدا اے حالات کجھ بہتر ہو جان۔ اوہناں دے حالات روٹی ٹک ولوں تے بہتر ہو گئے پر اوہناں وچکار فاصلہ اوہی رہیا۔
ویلا لنگھدا گیا۔ اک دن سکینہ گھر وچ اکلی سی تے دوپہریں کسے اوہناں دا بوہا کھڑکایا۔ اوہنے جا کے بوہا کھولیا تے اگے اک اچا لما، گورا چٹا بندہ سوٹ ٹائی نال کھلوتا سی۔ اوہنے اک اٹیچی کیس پھڑیا ہویا سی۔ پتہ لگا کہ اوہ اوہناں دا نیڑے دا اک رشتے دار سی جو ولیت وچ رہندا سی۔ ایہہ آپنے نال سکینہ لئی بہت سارے تحفے تے کپڑے لے کے آیا سی۔ ایہہ آپنے سوٹاں بوٹاں، پیسیاں تے خوبصورتی توں وکھ گلاں دا جادوگر وی سی۔ بندیاں توں وکھ زنانیاں نوں آپنے ول کھچن دی اوہدے کول گدڑ سنگھی سی۔ تھوڑے دناں وچ ہی سارے محلے دیاں کڑیاں تے زنانیاں اوہدے دوآلے مکھیاں وانگوں اکٹھیاں ہو گئیاں تے اوہدے نال اکھ مٹکا کرن لگ پئیاں۔ پر اوہ اوہناں نال ہاسے مذاق توں اگانھ نہیں سی ودھدا۔ سکینہ نوں لگا کہ جد اوہ اوہدے ول ویکھدا اے تے اوہدیاں اکھاں وچ اک خاص طرحاں دا سنیہا ہوندا اے۔ کجھ دن تے سکینہ ایس نوں آپنا وہم سمجھیا پر ہولی ہولی ایہہ بندہ آنے بہانے اوہدے نیڑے ہون لگ پیا۔ کدے اوہنے سکینہ دے حُسن نوں سلاہنا، کدے آنے بہانے سکینا دا ہتھ پھڑ لینا تے کدے اوہدیاں گلھاں نوں ہتھ لا لینا۔ سکینہ نوں سمجھ لگ گئی سی پر اوہنوں ایہہ سمجھ نہیں سی لگی کہ اوہ کرے کیہ۔ اک پاسے اک بال دی ماں، چاچے دے پتر نال ویاہی ہوئی، برادری تے شریکاں نال بھریا پنڈ۔ دوجے پاسے اک نویں دنیا دا بوہا، اک بندہ اوہنوں سوہنی کہندا تے اوہدے اندر تتلیاں جہیاں اڈن لگ پیندیاں۔ اک اجیہا بندہ جہدے اوہنے ساری زندگی سپنے دیکھے سن، اوہ پگھر گئی۔ اوہنوں انج لگا جویں کوئی شہزادہ اوہنوں کسے قلعے دے قیدخانے توں کڈھ کے لے تریا ہووے۔ اک نویں جیون دا سواد، اک نشہ جیہا۔ سکینہ اک غلام وانگ اوہدی سیوا کردی تے اوہنوں سواد آؤندا۔ سکینہ دے گھر اوہ کئی دن رہیا تے جاندی واری منظور نوں منا کے سکینہ نوں آپنے نال لے گیا۔ ایہہ بندہ ویاہیا ہویا سی تے ایہدے بال بچے ولیت رہندے سن پر اوہدا آپنے پنڈ وچ آپنا گھر وی سی۔ سکینہ اوہدے گھر کئی ہفتے رہی۔ مڑ کے آئی تے اوہدا جی نہ لگے۔ کجھ ہفتیاں مگروں ایہہ بندہ مڑ سکینہ دے گھر آ گیا۔ کجھ دن رہیا تے فیر سکینہ نوں نال لے گیا۔ اوہدیاں چھٹیاں مک گیا تے ولیت واپس مڑ گیا۔ سکینہ اڈیک دی اگ وچ سڑن لگ پئی۔ سال مگروں اوہ بندہ فیر آ گیا۔ فیر اوہو ڈرامہ۔ کدے اوہ سکینہ دے گھر تے کدے سکینہ اوہدے گھر۔ کئی ورھے ایہو ڈرامہ چلدا رہیا۔ فیر آسے پاسے گلاں ہون لگ پئیاں۔ اوہناں وی سن لئیاں تے اوہناں ڈر کے لوکاں ساہمنے میل ملاپ گھٹا دتا۔ پر لُک چھپ ملدے رہے۔
اوہناں دی ایہہ لکن میٹی کئی سال چلدی رہی۔ اک وار اوہ پاکستان آیا ہویا سی، پچھوں اوہدی زنانی مر گئی۔ اوہ کجھ دناں لئی ولیت واپس گیا تے فیر چھیتی مڑ کے آ گیا۔ سکینہ بہانے نال اوہدے پنڈ ہرکھ وکھالے لئی گئی تے اوتھے رس کے بہہ گئی تے فیر کھلی ڈلھی اوہدے نال وسن لگ پئی۔ ایس بندے سکینہ نوں کہیا کہ اوہ طلاق لے لوے تے اوہ ویاہ کر لین گے۔ پر ویاہ دا سن کے سکینہ نوں انج لگا جویں اوہدے کپڑیاں وچ اوہدی تھاں منظور آ کے وڑ گیا ہووے تے اوہدا شیشہ ٹٹ کے کرچی کرچی ہو گیا ہووے تے اوہنے نانہہ کر دتی۔ اوس بندے دے وس وچ جو وی سی اوہنے کیتا۔ پیار دے واسطے پائے، رویا تے اوہنوں لالچ دتے، دھمکیاں دتیاں پر اوہ آپنی گل تے اڑی رہی۔ ہن نہ تے اوہ اوہدے نال ویاہ لئی تیار سی تے نہ ہی آپنے گھر والے کول جاندی سی۔ برادری وچ رولا پے گیا، شریکاں گلاں بنائیاں، پرھے پنچائتاں ہوئیاں تے سکینہ نوں واپس آؤنا پے گیا۔ اوہ واپس تے آ گئی پر رن کھسم دی بول چال بند ہو گئی۔ ہن بہت ورھے پہلاں سکینہ دا ایہہ عاشق دل دے دورے نال مر وی چکیا، ہن تک اوہدیاں قبر وچ ہڈیاں وی گل گئیاں ہون گیاں، اوہناں دا منڈا جوان ہو کے ویاہیا گیا تے اوہدے اگوں پنج بچے وی ہو گئے نیں۔ دوہویں بندے سٹھ وی ٹپ گئے نیں پر حالے تیک اک دوجے نال گل نہیں کردے۔
منظور تے سکینہ چاچے تائے دے نیں۔
سکینہ دا پیو صادق چٹا ان پڑھ اے پر پورے پنڈ وچ رج کے شریف، ایماندار، نیک بندہ مشہور سی۔ پر نال ہی اوہنوں اک روگ وی لگا ہویا سی۔ ایہہ سی غریبی۔ اوہ دہاڑی دار مزدور سی تے اوہنوں جو وی چنگی مندی مزدوری لبھنی اوہنے ہس کے کر لینی۔ پر اوہدی پوری نہیں سی پیندی۔ اوہدے گھر وچ ہر ویلے تے ہر شے دی تھوڑ رہندی سی۔ اوہ رنڈا سی، ویاہ مگروں اوہدیاں دو ہی دھیاں جمیاں تے زنانی مر گئی۔
منظور دا پیو حاکم علی ماسٹر سی۔ بھلے وقتاں وچ اوہنے اٹھ جماعتاں پاس کر لئیاں تے ماسٹر لگ گیا۔ اوہدی تنخواہ تے کوئی بہتی نہیں سی پر اوہنے نال نال کوئی ہور دھندا وی کیتا ہوندا سی۔ شام نوں زمینداراں دے نالائق منڈیاں نوں ٹیوشن پڑھا دینی۔ کدے اک دو کلے ٹھیکے تے لے کے واہی کر لینی۔ واہی تے اؤکھے کم اوہنے پیسے دے کے کروا لینے تے باقی کم سکول دے منڈے کر دیندے سن۔ انج ماسٹر حاکم علی دی روٹی بہت سوہنی تری رہندی سی۔ جے پنڈ دے کسے اڑے تھڑے بندے اوہدے کولوں چار پیسے منگن تر جانا تے اوہدے کول دین لئی ایہہ پیسے ہوندے سن۔ دوہاں بھراواں دے گھر اکو احاطے وچ سن، اک دا پکا کوٹھا تے دوجے دا کچا پر وچ ویہڑا سانجھا سی جتھے دوہاں دے بالاں اکٹھے کھیڈنا۔
سکینہ دی وڈی بھین بانو شکلوں کوڑھی سی، اوہدے اچے دند، پھینا نک، چنھیاں اکھاں، ماتا دے داغاں والا کالا چہرہ تے نکا قد۔ ایس توں وکھ اوہ رج کے کچجی، گلادھڑ تے چغل خور۔ اوہدے مقابلے و چ سکینہ رج کے سوہنی، گورا چٹا رنگ، اُچا نک تے موٹیاں موٹیاں اکھاں، لمے وال تے لما قد۔ کم کار وچ سچجی تے ہر گل سوچ کے کردی تے گھٹ بندیاں نال واہ رکھدی۔ پنڈ دیاں زنانیاں پیار نال اوہدے کئی ناں پائے ہوئے سن۔ کسے اوہنوں اوہدے چٹے رنگ پاروں بگو کہنا، کسے دانی پردھانی ہون دے ناطے اوہنوں دانوں تے کسے ڈونگھی کھوہی کہنا۔ زنانیاں آپنیاں دھیاں نال لڑنا تے کہنا، "نی ایہدے نالوں تے توں نہ ای جمدی تے چنگی سیں۔ میرے بھاگاں و چ سکینہ ورگی دھی کتھے؟"
سکینہ زنانیاں دیاں ایہو جیہیاں گلاں سننیاں تے شیشے اگے جا کھلونا تے بڑا چر آپنے آپ نوں دیکھدے رہنا۔ منظور حاکم علی دا پہلا بال تے پہلا پتر سی۔ ماسٹر حاکم علی بڑیاں منتاں تے سکھناں نال لیا سی۔ اوہ جمیاں تے سارا پنڈ مبارکاں دین آیا۔ جو وی زنانی اوہنوں دیکھے، منہ و چ انگلی پا لوے، "ہائے، ہائے نی خبرے کیہدے تے گیا اے، نہ ماں ورگا تے نہ پیو ورگا۔" پنڈ دے لوکاں دے حساب نال منظور رج کے کوہڑا سی، کالا رنگ، مڈا نک، موٹے بلھ، اکھاں چنھیاں تے وڈے کن۔ کجھ وڈا ہویا تے ہر ویلے اوہدے منہ چوں رالاں وگدیاں رہندیاں تے اکھاں گڈاں نال بھریاں رہندیاں۔ لوکاں اوہدا ناں رالاں والا رکھ دتا۔ جے اوہنے بالاں نال کھیڈدے ہویاں کسے دے گھر تر جانا تے زنانیاں نے کہنا، "ہائے، ہائے نی ایہہ رالاں والا کتھوں آ گیا؟ میرا تے سبھ کجھ کھاہدا پیتا باہر آؤن نوں پھردا اے۔"
ایہناں گلاں دا منظور نوں وی پتہ سی تے اوہدے ماں پیو نوں وی۔ اوہدے ماں پیو اوہدیاں رالاں تے گڈاں لئی بڑے ڈاکٹراں، حکیماں تے پیراں فقیراں کول بھجے پر رالاں تے گڈاں اوتھے ہی رہیاں۔ منظور اک پرنے جہے نال آپنا منہ لکائی رکھنا تے سارا دن ایسے نال ہی گڈاں وی صاف کردے رہنا۔ انج منظور وچ ہور کوئی روگ نہیں سی۔ اوہ پڑھائی وچ چنگا، سیانا تے تمیز والا سی تے ہر نکے وڈے نوں جی کر کے بلاؤندا سی۔ صادق کجھ ورھے تے رنڈیپا کٹیا تے فیر اوہدی ہمت جواب دے گئی تے اوہنے برادری دی اک رنڈی زنانی نال نکاح کر لیا۔ ایس زنانی دے تن پچھلگ بال سن۔ اوہناں دا ویہڑا بالاں نال بھر گیا۔ ایہناں بالاں جد رل کے کھیڈنا تے سبھ نے منظور نوں چھیڑنا۔ سکینہ بھاویں اوہنوں چھیڑدی نہیں سی پر اوہدے ول ہمیش نک چاڑھ کے دیکھدی سی۔ ایہہ بال کھیڈدے کھیڈدے جوان ہو گئے تے اوہناں دے ویاہ دی گل تر پئی۔ اک دن دوہویں بھرا رل کے بیٹھے تے حاکم علی دی زنانی صادق نوں آکھیا، "بھائیا توں بھاویں ناراض ہو پر میں تیری وڈی دھی نہیں لینی پر بگو میری اے۔" صادق آپنی وڈی دھی دا پھڑ کے آپنی زنانی دے پچھلگ پتر نال ویاہ کر چھڈیا۔ منظور حالے پڑھدا پیا سی۔ اوہنے دس پاس کیتیاں تے ماسٹر لگ گیا۔ ہن راہ صاف سی۔ اوہدے ویاہ دی تیاری شروع ہو گئی۔ جیوں جیوں ویاہ دے دن نیڑے آؤندے سن، سکینہ نوں انج لگے جویں اوہدے وجود وچوں ساہ ست مکدا جاندا اے۔ نہ اوہدے توں کجھ کھاہدا پیتا جاوے تے نہ ہی اوہنوں نیند آوے۔ اتوں محلے دیاں کڑیاں اوہنوں آ کے چھیڑن۔ کوئی پونا لیا دیوے بئی ایہدے نال منظور دیاں رالاں تے گڈاں پونجھی رکھیں، کسے زنانی آ کے کیہا، "صادقو دی بیڑی ڈبی اے، اوہ گونہہ تے ڈگا اے، میں تے نکے ہوندیاں توں آپنے اکبر واسطے تینوں سوچ کے بیٹھی ساں۔ اجیہی جوڑی بننی سی کہ لوکاں کھلو کھلو کے ویکھنا سی۔" ویاہ ہو گیا تے پہلی رات ادھی راتیں اٹھ کے سکینہ الٹیاں کرن لگ پئی۔ سویرے اٹھ کے اوہدی سس سو سو گلاں بنائیاں، "بھکھی مردی نوں آ کے تخت تے بٹھایا اے، اگوں ایہدے لچھن ویکھو۔ چناں ورگا میرا پتر اے تے ایس ہسن پری نوں گونہہ لگدا اے۔ سارا جہان رشتے لے کے میرے بوہے تے ڈھکنا سی، میں کرما ماری ایہنوں گھر دی دھی سمجھ کے ڈولی پا آندا۔ اگوں ایہہ جہان نوں تماشہ دکھاؤندی پئی اے۔"
منظور آپنی تھاں تے پریشان سی، اوہنوں سمجھ نہیں سی لگدی کہ اوہنے کیہ غلطی کیتی اے۔ اوہنے سوچیا کہ ہر بندے نوں رب بناؤندا اے، کسے دے وس وچ تے نہیں ہوندا کہ اوہ کیویں بن کے جمے۔ رب تے سبھ نوں اکو طرحاں دا بناؤندا اے، اگوں بندے بہہ کے اوہنوں آپنی مرضی دا بنا لیندے نے۔ کالے رنگ وچ کیہ بھیڑ اے تے چٹے رنگ وچ کیہ خوبی اے۔ اُچا نک کیوں سوہنا اے تے پھینا نک کیوں بدصورت اے۔ چنھیاں اکھاں نوں کیہڑا گونہہ لگا اے تے موٹیاں اکھاں نوں کیہڑے پھمھن لگے نیں۔ موٹے بلھاں نوں کیہڑے کنڈے لگے نیں تے باریک باریک ہوٹھاں نال کیہڑے پھل ٹنگے نیں۔ ہر بندہ جد آپنے بال ول ویکھدا اے تے اوہنوں اوہ سوہنا لگدا اے پر جد ایہو بال کسے ہور دے گھر جمے تے اوہنوں اوہ بدصورت لگدا اے۔ ہر بندہ حسن دے کھوبھے وچ پھسیا اے۔ اوہ آپنی مرضی نال تے دیکھ ہی نہیں سکدا۔ اوہنوں حکم ملدا اے ایہنوں خوبصورت ویکھ تے اوہ ویکھدا اے۔ اوہنوں حکم ملدا ایہنوں بدصورت ویکھ تے اوہ ویکھدا اے۔
منظور دے جو وی وس وچ سی، اوہنے سارا زور لا کے سکینہ نوں خوش کرن دی کوشش کیتی۔ گل گل تے اوہدی خوشامد تے اوہدے حسن دی تعریف کیتی پر جیوں ہی سکینہ اوہنوں ویکھنا، اوہنے الٹیاں کرن لگ پینا۔ سکینہ ایہہ سبھ کجھ ویکھدی سی تے کئی وار اوہنے آپنے من نوں سمجھاؤن دی کوشش وی کیتی پر اک تے اوہدا آپنیاں الٹیاں تے وس نہیں سی چلدا تے دوجا روز لوکی آ کے منظور دیاں رالاں تے گڈاں دیاں گلاں کردے۔ ایسے بھنبل بھوسے وچ ویلا لنگھدا گیا تے سکینہ دے گھر اک منڈا ہو گیا۔ اوہنے آپنا سارا دھیان منڈے ول لاؤن دی کوشش کیتی پر رات نوں پھیر اوہو حالات، اوہو الٹیاں۔ اوہدا اک سہارا شیشہ سی جو ہر ویلے اوہدے کول ہوندا سی۔ دوناں رن کھسم نوں سمجھ نہیں سی لگدی کہ اوہ کیہ کرن۔ دوہویں آپنی آپنی جگہ تے مظلوم سن۔ منظور نے اک دن سکینہ نال صلاح کر کے آپنی بدلی کتے ہور تھاں کروا لئی۔ اوہدا خیال سی کہ تھاں بدلن نال ہو سکدا اے حالات کجھ بہتر ہو جان۔ اوہناں دے حالات روٹی ٹک ولوں تے بہتر ہو گئے پر اوہناں وچکار فاصلہ اوہی رہیا۔
ویلا لنگھدا گیا۔ اک دن سکینہ گھر وچ اکلی سی تے دوپہریں کسے اوہناں دا بوہا کھڑکایا۔ اوہنے جا کے بوہا کھولیا تے اگے اک اچا لما، گورا چٹا بندہ سوٹ ٹائی نال کھلوتا سی۔ اوہنے اک اٹیچی کیس پھڑیا ہویا سی۔ پتہ لگا کہ اوہ اوہناں دا نیڑے دا اک رشتے دار سی جو ولیت وچ رہندا سی۔ ایہہ آپنے نال سکینہ لئی بہت سارے تحفے تے کپڑے لے کے آیا سی۔ ایہہ آپنے سوٹاں بوٹاں، پیسیاں تے خوبصورتی توں وکھ گلاں دا جادوگر وی سی۔ بندیاں توں وکھ زنانیاں نوں آپنے ول کھچن دی اوہدے کول گدڑ سنگھی سی۔ تھوڑے دناں وچ ہی سارے محلے دیاں کڑیاں تے زنانیاں اوہدے دوآلے مکھیاں وانگوں اکٹھیاں ہو گئیاں تے اوہدے نال اکھ مٹکا کرن لگ پئیاں۔ پر اوہ اوہناں نال ہاسے مذاق توں اگانھ نہیں سی ودھدا۔ سکینہ نوں لگا کہ جد اوہ اوہدے ول ویکھدا اے تے اوہدیاں اکھاں وچ اک خاص طرحاں دا سنیہا ہوندا اے۔ کجھ دن تے سکینہ ایس نوں آپنا وہم سمجھیا پر ہولی ہولی ایہہ بندہ آنے بہانے اوہدے نیڑے ہون لگ پیا۔ کدے اوہنے سکینہ دے حُسن نوں سلاہنا، کدے آنے بہانے سکینا دا ہتھ پھڑ لینا تے کدے اوہدیاں گلھاں نوں ہتھ لا لینا۔ سکینہ نوں سمجھ لگ گئی سی پر اوہنوں ایہہ سمجھ نہیں سی لگی کہ اوہ کرے کیہ۔ اک پاسے اک بال دی ماں، چاچے دے پتر نال ویاہی ہوئی، برادری تے شریکاں نال بھریا پنڈ۔ دوجے پاسے اک نویں دنیا دا بوہا، اک بندہ اوہنوں سوہنی کہندا تے اوہدے اندر تتلیاں جہیاں اڈن لگ پیندیاں۔ اک اجیہا بندہ جہدے اوہنے ساری زندگی سپنے دیکھے سن، اوہ پگھر گئی۔ اوہنوں انج لگا جویں کوئی شہزادہ اوہنوں کسے قلعے دے قیدخانے توں کڈھ کے لے تریا ہووے۔ اک نویں جیون دا سواد، اک نشہ جیہا۔ سکینہ اک غلام وانگ اوہدی سیوا کردی تے اوہنوں سواد آؤندا۔ سکینہ دے گھر اوہ کئی دن رہیا تے جاندی واری منظور نوں منا کے سکینہ نوں آپنے نال لے گیا۔ ایہہ بندہ ویاہیا ہویا سی تے ایہدے بال بچے ولیت رہندے سن پر اوہدا آپنے پنڈ وچ آپنا گھر وی سی۔ سکینہ اوہدے گھر کئی ہفتے رہی۔ مڑ کے آئی تے اوہدا جی نہ لگے۔ کجھ ہفتیاں مگروں ایہہ بندہ مڑ سکینہ دے گھر آ گیا۔ کجھ دن رہیا تے فیر سکینہ نوں نال لے گیا۔ اوہدیاں چھٹیاں مک گیا تے ولیت واپس مڑ گیا۔ سکینہ اڈیک دی اگ وچ سڑن لگ پئی۔ سال مگروں اوہ بندہ فیر آ گیا۔ فیر اوہو ڈرامہ۔ کدے اوہ سکینہ دے گھر تے کدے سکینہ اوہدے گھر۔ کئی ورھے ایہو ڈرامہ چلدا رہیا۔ فیر آسے پاسے گلاں ہون لگ پئیاں۔ اوہناں وی سن لئیاں تے اوہناں ڈر کے لوکاں ساہمنے میل ملاپ گھٹا دتا۔ پر لُک چھپ ملدے رہے۔
اوہناں دی ایہہ لکن میٹی کئی سال چلدی رہی۔ اک وار اوہ پاکستان آیا ہویا سی، پچھوں اوہدی زنانی مر گئی۔ اوہ کجھ دناں لئی ولیت واپس گیا تے فیر چھیتی مڑ کے آ گیا۔ سکینہ بہانے نال اوہدے پنڈ ہرکھ وکھالے لئی گئی تے اوتھے رس کے بہہ گئی تے فیر کھلی ڈلھی اوہدے نال وسن لگ پئی۔ ایس بندے سکینہ نوں کہیا کہ اوہ طلاق لے لوے تے اوہ ویاہ کر لین گے۔ پر ویاہ دا سن کے سکینہ نوں انج لگا جویں اوہدے کپڑیاں وچ اوہدی تھاں منظور آ کے وڑ گیا ہووے تے اوہدا شیشہ ٹٹ کے کرچی کرچی ہو گیا ہووے تے اوہنے نانہہ کر دتی۔ اوس بندے دے وس وچ جو وی سی اوہنے کیتا۔ پیار دے واسطے پائے، رویا تے اوہنوں لالچ دتے، دھمکیاں دتیاں پر اوہ آپنی گل تے اڑی رہی۔ ہن نہ تے اوہ اوہدے نال ویاہ لئی تیار سی تے نہ ہی آپنے گھر والے کول جاندی سی۔ برادری وچ رولا پے گیا، شریکاں گلاں بنائیاں، پرھے پنچائتاں ہوئیاں تے سکینہ نوں واپس آؤنا پے گیا۔ اوہ واپس تے آ گئی پر رن کھسم دی بول چال بند ہو گئی۔ ہن بہت ورھے پہلاں سکینہ دا ایہہ عاشق دل دے دورے نال مر وی چکیا، ہن تک اوہدیاں قبر وچ ہڈیاں وی گل گئیاں ہون گیاں، اوہناں دا منڈا جوان ہو کے ویاہیا گیا تے اوہدے اگوں پنج بچے وی ہو گئے نیں۔ دوہویں بندے سٹھ وی ٹپ گئے نیں پر حالے تیک اک دوجے نال گل نہیں کردے۔
No comments:
Post a Comment