کچا پکا پرمٹ

کچا پکا پرمٹ
سیدآصف شاہکار

پولیس کارلو نوں ہتھکڑیاں لا کے عدالت وچ لیائی تے اوہ اکھ چک کے دیکھ نہیں سی رہیا۔ کرسی تے بہندیاں سار ہی اوہنے رونا شروع کر دتا۔ ساری عدالت اداسی دے رنگ وچ رنگی گئی۔
ججی دی کرسی اک امتحان اے۔ بندے نوں دماغ ٹھنڈا رکھ کے تے آپنے سارے جذبات، پسنداں اتے ناپسنداں دے سارے بوہے بند کرنے پیندے نیں۔ نہیں تے ججی راہیں اکھاں تے بنھی پٹی کھل جاندی اے تے ہتھ وچ پھڑی تکڑی جھول مارن لگ پیندی اے تے فیر بندہ جج نہیں رہندا سگوں اک ڈنڈی مار دوکاندار بن جاندا اے۔ میں کئی وار ایس امتحان وچوں لنگھیاں۔ اک پاسے میرے ہنجھوں باہر نکلن نوں کردے نیں تے دوجے پاسے تکڑی میرے سر تے ڈنڈا لے کے کھڑی ہوندی اے تے میں آپنے آپ نوں چونڈھیاں وڈھ وڈھ کے آپنے دھیان دوجے پاسے لاؤن دی کوشش کردا ہاں۔ کدے کدے تے ایہہ چونڈھیاں مینوں سوکھا واپس ججی دی کرسی تے بٹھا دیندیاں نیں پر کئی وار مینوں اینیاں چونڈھیاں وڈھنیاں پیندیاں نیں کہ میرا سارا پنڈا پیڑ کرن لگ پیندا اے۔ اوس دن وی انج ہی ہویا۔ مینوں انج لگا جویں میری کرسی دے تھلے تکھیاں نوکاں والیاں سولاں نیں تے مینوں اوہناں اتے بنھ کے بٹھا دتا گیا اے۔ تے میرے اندر دا شاعر تے لکھاری اوتھوں بار بار اٹھ کے بھجنا چاہوندا سی۔

اوہ فلپائین دا رہن والا سی تے چوری دے جرم و چ پھڑیا آیا۔ ایہہ چوری خورے اوہنے آپ کیتی سی جاں اوہدے کولوں کروائی گئی سی، ایس بھیت توں جاں اوہ واقف سی جاں پھیر رب۔ اوہ پنج سال پہلے ایتھے آیا سی، ہن اوہ ایتھے آپنی ماں نوں ملن آیا سی جاں اوہدی ماں اوہنوں ایتھے رہن لئی سدیا سی، ایس بھیت توں وی جاں تے اوہ واقف سی جاں پھیر رب۔ بہرحال، اوہ ٹورسٹ ویزا لے کے آیا سی۔ ایس گل دا پتہ نہیں لگیا کہ اوہدی ماں ایتھے کیوں تے کیویں آئی۔ پر ایہہ پتہ ضرور لگ گیا کہ اوہ آپنی ماں نال رل کے ایتھے نہیں سی آیا۔ اوہ جد پچھے رہ گیا تے ایتھے پہنچ کے اوہدی ماں اوہو کیتا جو بہت سارے غیرملکی کردے نیں۔
اوہنے کجھ تے چٹھیاں راہیں تے کجھ تصویراں راہیں ایس دیس دے حالات اوہنوں دسے۔ ایہناں چٹھیاں تے تصویراں راہیں جو گل اوہدی ماں اوہنوں خاص طور تے پہنچائی، اوہ ایہہ سی کہ ایس دیس و چ امیر تے غریب وچ اوس طرحاں فرق نہیں اے جس طرحاں فلپائن وچ اے۔ ایتھے وی بندے غریب نیں پر ایتھوں دے غریب بندے کول رہن لئی اک ماڈرن فلیٹ اے جو ٹھنڈ وچ تتا ہوندا اے تے ایتھے ہر گھر وچ ٹھنڈا تے تتا پانی ٹینکیاں وچوں آؤندا اے۔ ایس فلیٹ وچ بندے دے ورتن والیاں ساریاں مشیناں لگیاں ہوندیاں نیں تے ایتھے روٹی، کپڑے دا گھاٹا نہیں اے سگوں غریب توں غریب بندہ وی ودھیا کھانا تے ادھورانے کپڑے سٹدا اے۔ جے اوہ بیمار ہووے تاں اوہنوں ڈاکٹر ہسپتال تے دوائیاں دا خرچہ حکومت دیندی اے۔ آؤن جان لئی جے بندے کول کار نہیں تے ایتھے آرام والیاں بساں تے گڈیاں نیں۔ ہن فلپائن دے کسے پنڈ وچ بانساں دے بنے جھونپڑے وچ رہندے اک بندے لئی ایہہ گلاں جنت دی دنیا دیاں کہانیاں نیں۔
انج تے دھرتی دے سارے ٹوٹے ہی سوہنے نیں پر فلپائن پوری دنیا دے کجھ گنے چنے سوہنے دیساں وچوں اک اے۔ ایتھوں دے اک اک چپے تے اینا حسن اے کہ اک ہی چپے دی خوبصورتی دے شاعر قصیدے لکھن لگن تے شاید کئی شاعراں دیاں پوریاں عمراں کھپ جان گیاں۔ پر ایہہ خوبصورتی دیکھن لئی رجے ڈھڈ دی اکھ چاہیدی اے۔ بھکھے ڈھڈ دی اکھ ایہہ خوبصورتی دیکھن لئی انھی ہو جاندی اے تے اوہنوں ایہہ ساری خوبصورتی نہیں سگوں بدصورتی نظر آؤندی اے۔
عام طور تے ساری تیجی دنیا تے خاص طور تے ایشیاء دے بہتے دیساں وانگ فلپائن دا بندہ وی باہر بھجن لئی پباں بھار بیٹھا اے۔ جس بندے نوں جد وی کوئی سہارا لبھدا اے، جاں موقع ملدا اے، اوہ دوڑ لا دیندا اے۔
اوہ ایتھے پہنچ گیا۔ کجھ چر تے آپنی ماں کول رہیا پر فیر اوہنوں آپنے پیراں تے کھلونا پیا۔ اوہنے بَھج نس کے کم لبھ لیا۔ صفائی دی اک کمپنی اوہنوں نوکر رکھ لیا۔ پر ایہہ کم کالا سی۔ ایہدا مطلب ایہہ سی کہ اوہنوں اک تے دیہاڑی بہت گھٹ ملدی سی تے دوجے ہر ویلے پھڑے جان دا ڈر رہندا سی۔ اوہ فیر وی خوش سی کہ ایس طرحاں پیسے تے آؤن لگ پئے سن۔ ایہہ پیسے بھاویں بہتے نہیں سن پر ہن کسے دا محتاج نہیں سی۔ سرفے نال خرچ کرن مگروں اوہدے کول آپنے ٹبر نوں فلپائن گھلن لئی وی کجھ پیسے بچ جاندے سن۔ جد اوہنوں تن کْو سال ایہہ کالا کم کردیاں ہو گئے تے اک دن اوہدے مالک اوہدے تے مہربان ہو کے اوہنوں تھوڑا جیہا چٹا کم وی دے دتا۔ چٹے کم نال بھاویں اوہدی آمدن وچ کوئی بہتا فرق نہ پیا پر ایہدے نال پھڑے جان دے ڈر توں مکتی مل گئی۔ چٹے کم اوہنوں غیرقانونی واسی توں قانونی کر دتا۔ بھاویں اوہ قانونی ہو گیا پر اوہدا ایہہ پرمٹ کچا سی۔ ہر چھ مہینیاں مگروں اوہنوں ایہہ پرمٹ نواں کرواؤنا پیندا سی۔

جد کسے غیرقانونی واسی نوں مدتاں مگروں پرمٹ ملدا اے تے اوہنوں انج لگدا اے جویں اوہ بندہ بن گیا ہووے۔ اک تے آسے پاسے دے اوہدے جانن والے اوہنوں ہور طرحاں دیکھن لگ پیندے نیں تے دوجے اوہنوں انج لگدا اے جویں اوہ ہوا وچ ایدھر اودھر اڈدے پھردے ردی کاغذ دے اک پرزے دی تھاں تردا پھردا اک انسان بن گیا ہووے تے اوہدیاں جڑاں زمین وچ لگ گئیاں ہون۔ اجیہا بندہ آپنی ایہہ خوشی جے پردیس و چ آپنے جانن والیاں نال ونڈدا اے تے نال ای آپنے دیس وچ وسدے رشتے داراں
تے دوستاں نال وی سانجھی کردا اے۔ اوہنے وی ایہو کیتا۔ ایس پرمٹ دی خبر سبھ توں پہلاں آپنی پتنی نوں دتی۔ اوہ بے حد خوش ہوئی تے اوہنوں انج لگا جویں ایس پرمٹ اوہدے جثے نوں کھنبھ لا دتے ہون۔
آپنے گھر والے دے باہر جان نال بھاویں اوہدے حالات بدل گئے سن تے اوہ بانس دی جھونپڑی چوں اٹھ کے نویں مکان وچ آ بیٹھی سی پر ایہدے نال اوہ پوری خوش نہیں سی۔ اوہ تے یورپ آؤنا چاہندی سی۔ ایس کچے پرمٹ اوہنوں امید لا دتی تے اوہنے ہولی ہولی آپنے گھر والے نوں کہنا شروع کر دتا کہ اوہ ہن فلپائن نہیں رہنا چاہندی۔ اوہدے گھر والے اوہنوں بھاویں سو واری سمجھایا کہ ایہہ پرمٹ پکا نہیں اے پر اوہنے آپنی ضد پھڑی رکھی۔ آخر مجبور ہو کے کارلو نے ہاں کر دتی۔ پر آپنے ٹبر نوں ایتھے لیاؤنا کیہڑا سوکھا کم سی۔ سبھ توں
پہلاں ایتھوں دا ویزا، فیر سارے ٹبر دیاں ٹکٹاں۔ اوہدا اک ایجنٹ نال سودا ہو گیا۔ ایجنٹ دی فیس تے ٹکٹاں دے پیسے نوٹاں دی پوری اک بوری سن۔ ایہناں پیسیاں دا پربندھ کردیاں اوہنوں پورا سال لگ گیا۔ آخر اوہدا ٹبر ایتھے پہنچ گیا۔ سارے خوش سن۔

کجھ مہینے لنگھے تے نویں مسئلے شروع ہو گئے۔ پہلا مسئلہ اوہدے ٹبر دا سی۔ اوہدا ٹبر ایتھے ٹورسٹ ویزے تے آیا سی۔ جے اوہدے پرمٹ دا پربندھ نہیں ہوندا تے اوہناں نوں واپس جانا پوے گا۔ دوجا مسئلہ خرچے دا سی۔ اوہنوں کالے چٹے کم راہیں جو پیسے ملدے سن، ایہناں چوں پرانے قرضیاں دیاں قسطاں دین مگروں جو پیسے باقی بچدے سن، ایہہ گھر دا سارا خرچہ چلاؤن لئی بہت تھوڑے سن۔ ایہناں سارے مسئلیاں دا مڈھ اصل وچ کچا پرمٹ سی۔ جے اوہنوں پکا پرمٹ مل جاندا اے تے اوہدے خاندان نوں وی پرمٹ مل جاوے گا۔ دوجا اوہدی تنخواہ وی ودھ جاوے گی پر ہن ایہہ پرمٹ آوے کتھوں؟

پچھلے چار سالاں وچ اوہنوں جس جس طریقے دا پتہ لگا اوہنے آزمایا پر کسے کم نہ کیتا۔ اوہنوں سمجھ نہیں سی لگدی کہ اوہ کرے کیہ۔ اوورٹائم کر کر کے اوہدا حشر ہو گیا سی۔ نہ پیسے پورے ہوندے سن، نہ بھلک دی کوئی چنگی مورت ساہمنے آؤندی سی۔ ایسے پریشانی وچ اک دن اوہدی زنانی آ کے خبر سنائی کہ اوہنے اک ایجنٹ لبھ لیا اے جو پکا پرمٹ دوائے گا۔ پر اوہدی فیس وی تگڑی سی۔ جنے پیسے ایجنٹ منگدا سی، اونے پیسے اوہدے کول نہیں سن۔ کئی ہفتیاں دی سودے بازی مگروں گل ایہہ مکی کہ اوہ ایہہ پیسے قسطاں وچ دیوے گا۔ اوہنے کسے طرحاں پہلی قسط دے پیسے بنا لئے۔ دوجی قسط دی واری آئی تے اوہدا ہتھ تنگ سی۔ کجھ ہزار تھڑدے سن۔ اوہنے ایدھروں اودھروں ادھار پھڑ کے پیسے پورے کرن دا چارہ کیتا پر گل نہ بنی۔ اتوں اوہدی زنانی تے ایجنٹ دا ہر ویلے ڈنڈا۔

ایسے پریشانی وچ اوہ کم تے آیا تے اوہدی نظر پئی کہ اوہدے دفتر دے اک بندے کمپنی دے سیف وچوں کجھ پیسے کڈھے تے فیر سیف بند کر کے چابی اک تھاں تے لکا کے رکھ دتی۔ جد دفتر وچ چھٹی ہوئی تے اوہ پچھے اکلا رہ گیا تے اوہنے خفیہ تھاں توں چابی کڈھی، سیف کھول کے وچوں تھوڑے جہے پیسے کڈھ لئے تے قسط پوری کر لئی۔ اگلی قسط دی واری آئی تے اوہنے فیر سیف وچوں پیسے کڈھ لئے۔ ایجنٹ نوں جد ایہہ پتہ لگا کہ قسط دے پیسے بنا ں کسے مسئلے دے ویلے سر آؤن لگ پئے نیں تے اوہنے اگلی قسط دے پیسے تارن دا ویلا گھٹا دتا۔ اوہ مردا کیہ نہ کردا، اوہنے فیر سیف وچوں پیسے کڈھ لئے پر ایس واری ایہہ رقم تگڑی سی۔

ہفتہ کْو لنگھیا تے ایجنٹ نے اگلی قسط دی منگ کر دتی۔ اس وار اوہنوں سیف چوں اک کریڈٹ کارڈ کوڈ سنے لبھا۔ اوہنے ایس واری کجھ پیسے تے سیف وچوں کڈھے تے کجھ کریڈٹ کارڈ راہیں بینک باکس وچوں کڈھا لئے۔۔ رقم ملن مگروں اگلی قسط لئی ایجنٹ نے رقم ودھا دتی۔ اگلی قسط دین دا ویلا آیا تے اوہنے فیر کجھ پیسے سیف وچوں کڈھے تے کجھ کریڈٹ کارڈ راہیں بینک وچوں۔
اوہ قسط دے کے مڑیا تے اگے اوہدے گھر پولیس بیٹھی سی۔ ہویا انج کہ جد دفتر دے سیف وچوں لگاتار پیسے غائب ہون لگ پئے تے دفتر والیاں اک خفیہ تھاں تے کیمرہ لا دتا جو ہر بندے دی نگرانی کردا سی۔ اوہنے ایس واری جد پیسے چوری کیتے تے کیمرے نے ریکارڈنگ کر لئی تے چور سامنے آگیا۔
پولیس بھاویں کسے دیس دی وی ہوے، اوہ پولیس ہی ہوندی اے۔ پولیس نے اوہنوں منا لیا۔ جد اوہ پولیس اگے من گیا تے اوہنے عدالت اگے ایہہ جھوٹھ بولنا فضول سمجھیا تے اک اک گل قبول لئی۔ پر ہر اقبال ہنجھواں وچ بھجا تے ہوکیاں وچ گُجھا ہویا سی۔ اوہدی ایس چوری راہیں پولیس نے اک نشانے وچ دو شکار کیتے۔ اوہنوں پھڑ کے حوالات لے گئی تے اوہدے ٹبر نوں غیر قانونی واسی ہون دے ناطے پھڑ کے ائرپورٹ لے گئی تے اوہناں نوں فلپائن پہنچا دتا۔ عدالت اوہدے نال پوری ہمدردی کرن دے مگروں وی اوہنوں سزا دین تے مجبور سی تے اوہنوں دو سال لئی جیل گھل دتا۔ ہن اوہ تے جیل دیاں سیخاں کھڑکاؤندا اے تے اوہدا ٹبر فلپائن وچ دھکے کھاندا پھردا اے۔